Zapamiętaj: Każde dziecko niepełnosprawne ma prawo do nauki.
W edukacji powinna spełniać się idea jedności w zróżnicowaniu, stąd też polskie prawo oświatowe zawiera szereg szczegółowych uregulowań, nie pozostawiających żadnych wątpliwości co do pełni praw przysługujących uczniowi niepełnosprawnemu.
Najważniejsze zasady dotyczące kształcenia w Polsce, w tym kształcenia osób niepełnosprawnych, reguluje ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.).
Zgodnie z tą ustawą (art. 1 ) system oświaty zapewnia w szczególności:
- realizację prawa każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej do kształcenia się oraz prawa dzieci i młodzieży do wychowania i opieki odpowiednich do wieku i osiągniętego rozwoju;
- każdemu uczniowi warunki niezbędne do rozwoju:
- możliwość pobierania nauki we wszystkich typach szkół przez dzieci i młodzież niepełnosprawną oraz niedostosowaną społecznie, zgodnie z indywidualnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi oraz predyspozycjami;
- dostosowanie treści, metod i organizacji nauczania do możliwości psychofizycznych uczniów, a także możliwości korzystania z pomocy psychologiczno-pedagogicznej i specjalnych form pracy dydaktycznej;
- opiekę nad uczniami niepełnosprawnymi przez umożliwienie realizowania zindywidualizowanego procesu kształcenia, form i programów nauczania oraz zajęć rewalidacyjnych.
Uczeń niepełnosprawny to uczeń z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego. Orzeczenie to wydawane jest na prośbę rodziców lub opiekunów dziecka przez zespół orzekający poradni psychologiczno-pedagogicznej i zawiera wskazania najodpowiedniejszej formy kształcenia, z uwzględnieniem potrzeb dziecka oraz wskazaniem właściwych form pomocy specjalistycznej. Jednocześnie nie jest ono równoznaczne ze skierowaniem dziecka do jakiejkolwiek szkoły. Obowiązujące ustawodawstwo pozwala rodzicom lub opiekunom dziecka decydować o wyborze szkoły (specjalnej lub ogólnodostępnej). Dzięki temu uczniowie niepełnosprawni mają możliwość spełnienia obowiązku szkolnego w:
- szkołach ogólnodostępnych,
- szkołach integracyjnych,
- oddziałach integracyjnych,
- oddziałach specjalnych,
- szkołach specjalnych,
- specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych.
Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych (Dz.U. 2008 nr 173 poz. 1072).
Poradnie psychologiczno-pedagogiczne obowiązuje rejonizacja, czyli każda ma swój teren działania, określony przez organ prowadzący. Rejon działania obejmuje zarówno określone przedszkola i szkoły, jak i mieszkańców określonego terenu. W przypadku m.in. dzieci z autyzmem orzeczenia (i opinie) wydają zespoły działające w poradniach wskazanych przez kuratora oświaty, za zgodą organu prowadzącego – są to tzw. poradnie specjalne.
Zasady działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych reguluje Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz.U. 2010 nr 228 poz. 1488).
Rodzicom/opiekunom dzieci z autyzmem (a także dzieci z inną niepełnosprawnością) polecamy zbiór pytań i odpowiedzi poświęcony tematyce kształcenia specjalnego Najczęstsze pytania dotyczące kształcenia specjalnego – Informator dla rodziców
Znajdą w nim Państwo odpowiedzi na wiele nurtujących pytań i wątpliwości dotyczących przysługujących praw i obowiązków w zakresie kształcenia dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
